Het Duitse recht bepaalt dat werkgevers hun ondernemingsraad moeten aanhoren, als zij van plan zijn om een individuele arbeidsovereenkomst op te zeggen. Laat de desbetreffende werkgever dit na, is het ontslag zonder meer vernietigbaar. Ook bij collectief ontslag moeten werkgevers naar Duits recht hun ondernemingsraad informeren.
Daarnaast moeten zij bij collectief ontslag aan het Duitse UWV een afschrift van de informatie doen toekomen die zij aan de ondernemingsraad hebben verstrekt. Deze verplichtingen volgen uit de Duitse wet op de ontslagbescherming (Kündigungsschutzgesetz) in navolging van de Europese richtlijn 98/59/EG (Richtlijn van de Raad betreffende de aanpassing van de wetgevingen van de lidstaten inzake collectief ontslag).
Praktijk is weerbarstig
In de praktijk gaat deze informatieverplichting nogal eens mis. Het Duitse UWV wordt dan bijvoorbeeld niet, te laat, onvolledig of onjuist geïnformeerd. In het verleden nam de Duitse rechtspraak over het algemeen aan dat dergelijke fouten vernietigbaarheid van het individuele ontslag tot gevolg kunnen hebben. Deze rechtspraak staat echter uiterlijk sinds het arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie van 13 juli 2023 (ECLI:EU:C:2023:567) niet meer op vaste voeten. In de desbetreffende Duitse zaak die aan het Hof van Justitie van de Europese Unie voorlag, had een curator het in het kader van een collectief ontslag verzuimd om een afschrift van de aan de ondernemingsraad verstrekte informatie aan het Duitse UWV te sturen. Een werknemer wiens arbeidsovereenkomst door de curator was opgezegd, stelde dat dit verzuim vernietigbaarheid van zijn ontslag tot gevolg had. De Duitse arbeidsrechters in eerste en tweede instantie deelden deze zienswijze niet en de werknemer ging in cassatie. De Duitse cassatierechter in arbeidszaken (Bundesarbeitsgericht) schorste de procedure en verzocht het Hof van Justitie van de Europese Unie om de vraag te beantwoorden, welk doel die informatieverplichting aan het UWV heeft. Het antwoord van het Hof van Justitie van de Europese Unie luidde dat dit doel niet was gelegen in de bescherming van individuele werknemers.
Aanpassing rechtspraak
Naar aanleiding van deze uitspraak overweegt de zesde senaat van de Duitse cassatierechter in arbeidszaken nu om zijn rechtspraak overeenkomstig aan te passen. Daaraan is de zesde senaat echter gehinderd door andersluidende rechtspraak van zijn collega’s van de tweede senaat. Voor dergelijke gevallen kent het Duitse recht een procedure die inhoudt dat de rechterlijke senaten met elkaar in overleg gaan. Mochten zij er niet uitkomen, dan wordt er een grote senaat gevormd die uitspraak doet. Op het overlegverzoek van de zesde senaat aan de tweede senaat heeft de tweede senaat echter nu met een verzoek aan het Hof van Justitie van de Europese Unie gereageerd om nieuwe vragen te beantwoorden (besluit van 1 februari 2024, zaakkenmerk: 2 AS 22/23). Deze vragen hebben opnieuw betrekking op de verhouding tussen enerzijds de verplichting om informatie aan het Duitse UWV in het kader van collectief ontslag te verstrekken en anderzijds de individuele ontslagbescherming. Hoewel de vragen van de Duitse cassatierechter de uitleg van de Richtlijn 98/59/EG betreffen, moet er worden afgewacht, of het Hof van Justitie van de Europese Unie deze vragen inhoudelijk beantwoordt. De vragen zijn namelijk erg algemeen gesteld en lijken eerder op een verzoek om nadere invulling te geven aan de richtlijn dan op een verzoek om een rechtsvraag in een concrete rechtszaak te beantwoorden. Voorlopig blijft het voor werkgevers (en hun curatoren) in collectieve ontslagzaken naar Duits recht daarom raadzaam om op tijd, volledig en juist aan de informatieverplichting jegens het Duitse UWV te voldoen. Anders lopen zij nog steeds het risico dat individuele werknemers met succes een beroep kunnen doen op de vernietigbaarheid van hun ontslag.
DNHK, Ulrike Tudyka
Bronnen:
Hof van Justitie van de Europese Unie, arrest van 13 juli 2023, ECLI:EU:C:2023:567
Bundesarbeitsgericht, besluit van 14 december 2023, 6 AZR 157/22 (B)
Bundesarbeitsgericht, besluit van 01 februari 2024, 2 AS 22/23 (A)
Duitse wet op de ontslagbescherming (Kündigungsschutzgesetz), www.gesetze-im-internet.de/kschg/
Duitse wet op de arbeidsrechtbanken (Arbeitsgerichtsgesetz), www.gesetze-im-internet.de/arbgg/
Related News
