De sfeer op de wandelgangen verandert zodra men de strategische aspecten van duurzaamheid begint te benadrukken. Wie de focus van compliance naar toekomstbestendigheid en marktkansen verschuift, luidt het tijdperk van duurzame innovatie in.
Echte vernieuwing vindt plaats op de werkvloer. Hiervoor zijn competente mensen in alle delen van de organisatie nodig. Van ingenieur tot jurist; van accountant tot marketeer, iedereen kan de rol van duurzame transitiemaker oppakken. Meestal beschikken medewerkers die verantwoordelijkheid nemen voor duurzame transitie over uitstekende vakkennis. Echter missen zij vaak cruciale competenties en moeten deze eerst moeizaam in de praktijk verwerven.
Duurzaamheidscompetenties
Dankzij verschillende onderzoeken in Europa en Noord-Amerika is er ondertussen een goed overzicht van duurzaamheidscompetenties. Elf competenties komen hieruit naar voren. Met hulp van een helder raamwerk is het mogelijk om interne professionalisering en teamontwikkeling vorm te geven.
Basiscompetenties zijn noodzaak om te functioneren
Professionals die zich bezig houden met duurzame innovatie krijgen te maken met complexe vraagstukken (zogenoemde ‘wicked problems’). Hierdoor is het belangrijk dat zij in staat zijn om deze ‘kritisch te verkennen’. Competenties als analytisch denken, systeemdenken, ethisch denken en denken in toekomstperspectieven vormen samen een cluster dat de noodzakelijke basis vormt om te functioneren in de rol van duurzaamheidsprofessional. Maar functioneren is natuurlijk niet excelleren.
Interventiecompetenties zijn cruciaal om te excelleren
Interventiecompetenties representeren het vermogen om samen met stakeholders duurzame innovaties te ontwikkelen en deze succesvol te implementeren. Er kunnen drie competentieclusters worden onderscheiden:
1. Constructief samenwerken
Duurzaamheidsvraagstukken zijn vaak zo complex dat een hoge mate van samenwerken vereist is om duurzame innovaties te ontwikkelen. Samenwerken is door duurzaamheidsprofessional dan ook veruit de meest genoemde kerncompetentie. Constructief samenwerken bestaat uit een bundel aan verschillende vaardigheden, zoals bijvoorbeeld het vermogen om wederzijds vertrouwen op te bouwen. Voor doelgerichte talent- en teamontwikkeling is diepgaand begrip van dit complexe competentiecluster essentieel.
2. Creatief aanpakken (ondernemersgeest)
Duurzame transitie heeft echte aanpakkers nodig die lef tonen en het voortouw nemen. Zowel in bekende ondernemingen, zoals PHILIPS, Heidelberger Materials en BASF, alsook bij overheden ben ik het fenomeen van ‘duurzaam intern ondernemerschap’ tegen gekomen. Deze cruciale competentie bestaat uit vijf elementen, waaronder het vermogen om kansen pakken (opportunity seeking) en het werken met beperkte middelen (bricolage). Voor mij persoonlijk staat vast dat het verhogen van intern ondernemerschap een essentieel onderdeel van duurzame toekomststrategieën moet zijn!
3. Slim implementeren
Duurzame transitiemakers beschikken over de capaciteit om draagvlak op te bouwen en verandering te begeleiden. In de gereedschapskist van een duurzaamheidsprofessional zitten daarom altijd praktijk-tools uit het Change Management. Daarnaast ben ik inmiddels talloze voorbeelden tegen gekomen die het belang van strategische planning en weloverwogen timing benadrukken. Dit zijn elementen van een strategische competentie. Hierbij horen diplomatieke vaardigheden die nodig zijn om belangrijke stakeholders te beïnvloeden (diplomatieke competentie). Een zeer ervaren en succesvolle duurzaamheidsmanager verwoorde de strategisch-diplomatieke aanpak tijdens een onderzoeksworkshop als volgt: “Soms moet je door de voordeur vertrekken om later via het raam weer naar binnen te klimmen!”
Competentietraining en teamontwikkeling
Wie vaart wil maken met duurzame transitie investeert in zijn medewerkers. Het kerncompetentie-klaverblad en de bijpassende testinstrumenten zijn uitstekend geschikt voor werving, competentietraining en teamontwikkeling. Het grootste effect voor de organisatie wordt bereikt met in-company trainingen dichtbij de praktijk. Ervaringsuitwisseling in netwerken en persoonlijke coaching ronden een perfect ontwikkeltraject af.
Duurzaamheidscompetenties zij de sleutel om professionals te laten excelleren in het tijdperk van duurzame innovatie.
Over de auteur
Dr. Ronald Venn heeft een achtergrond in bedrijfskunde en organisatiepsychologie. Hij is gepromoveerd aan de leerstoel voor Strategisch Management van de Universiteit van Hamburg en heeft aan de Open Universiteit onderzoek gedaan naar duurzaamheidscompetenties.
Als oprichter van het adviesbureau Leichtkraft ondersteund hij organisaties in Duitsland en Nederland bij de ontwikkeling van strategische transitieprogramma’s. Daarnaast heeft hij innovatieve trainingsmodules en testinstrumenten ontwikkeld voor de interne professionalisering van duurzaamheidsprofessionals.
Meer informatie vind u op:
Related News
