De EU-verkiezingen komen steeds dichterbij: van 6 tot 9 juni beslissen de EU-burgers over de samenstelling van het Europees Parlement en daarmee over de toekomstige koers van de Europese Unie. De winnaars van deze verkiezingen bepalen de verdeling van de topposities voor belangrijke EU-instellingen zoals de voorzitter van de EU-Commissie en de voorzitter van de EU-Raad van staatshoofden en regeringsleiders. Welke partijen strijden op Europees niveau, wie zijn de topkandidaten en wat zien de Duitsers en Nederlanders als de meest urgente kwesties? Hier een kort overzicht.
Winstgevende EU en prioriteiten
Nederlanders en Duitsers zijn het erover eens dat hun land profiteert van de Europese Unie. Volgens de laatste Eurobarometer beoordeelt 68 procent van de Duitsers en 74 procent van de Nederlanders het EU-lidmaatschap als positief. Een even grote meerderheid in beide landen ziet concrete voordelen van het EU-lidmaatschap.
Gevraagd naar de onderwerpen waar EU-politici zich in de nieuwe zittingsperiode op zouden moeten richten, zetten zowel Nederlanders als Duitsers “veiligheid en defensie” op de eerste plaats met respectievelijk 42 en 43 procent. Energie en energiezekerheid is ook een belangrijk punt in beide landen met 32 procent. Voor Nederlanders zijn klimaatbescherming en Europese waarden zoals de bescherming van mensenrechten nog (37%). Dit laatste staat op de derde plaats voor de Duitsers, samen met Europees concurrentievermogen. Daarna volgt onderwijs op de vierde plaats. Landbouw, klimaatbescherming, demografie en migratie delen de vijfde plaats op de Duitse prioriteitenlijst. Ook de Nederlanders zetten migratie op de vijfde plaats.
In heel Europa staan sociale kwesties zoals armoedebestrijding en uitbreiding van de gezondheidszorg centraal. Ook de economie en het veiligstellen van banen zijn in de andere EU-landen belangrijker dan in Duitsland en Nederland.
Duitsland en Nederland willen stemmen
Een duidelijke meerderheid van de Duitsers en Nederlanders is van plan te gaan stemmen. 72 procent van de Duitsers en 82 procent van de Nederlanders zijn van plan om te gaan stemmen. Op de vraag wanneer de EU-verkiezingen plaatsvinden, gaf 26 procent van de Nederlanders echter het verkeerde antwoord. En 28 procent van de Nederlanders zei niet te weten wanneer de Europese verkiezingen plaatsvinden. De situatie is vergelijkbaar in Duitsland: meer dan 40 procent van de respondenten gaf een fout antwoord of helemaal geen antwoord. Slechts 38 procent van de ondervraagde Duitsers kon de exacte datum noemen.
De EU als politiek systeem
Op het eerste gezicht lijkt de structuur van de EU op die van de Bondsrepubliek Duitsland, echter zijn er toch een paar verschillen. In tegenstelling tot de Duitse Bondsdag zijn er geen regerings- of oppositiefracties in het EU-parlement. In plaats daarvan bundelen de partijfamilies op korte termijn hun krachten, afhankelijk van hun zorgen en veranderende meerderheden.
De EU-Commissie, geleid door Commissievoorzitter Ursula von der Leyen, heeft initiatiefrecht en controleert of de Europese wetgeving wordt nageleefd. In tegenstelling tot de Duitse regering, die wordt gevormd door een coalitie, weerspiegelt de Commissie niet de meerderheden in het Europees Parlement, maar die van de nationale regeringen.
De derde instelling in de groep, is de Raad van de Europese Unie, die de regeringen van de lidstaten vertegenwoordig. Deze bestaat uit één vertegenwoordiger per land. Samen met het Parlement neemt de Raad wetten aan - een soms zeer langdurig proces. De Raad van de EU moet niet worden verward met de Europese Raad. Deze bestaat uit de regeringsleiders van de afzonderlijke lidstaten en stellt de algemene richtlijnen vast.
Partijfamilies en huidige zetelverdeling
De huidige politieke groeperingen in het Europees Parlement bestaan uit zeven fracties met in totaal 656 leden. Nog eens 49 leden zijn niet-ingeschreven. Anders dan bij nationale verkiezingen zijn de afzonderlijke partijen georganiseerd in internationale partijfamilies. De Europese Volkspartij (Christendemocraten, EPP) is momenteel de grootste fractie met 178 EP-leden. Ze wordt gevolgd door de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten (S&D) met 141 leden. Renew Europe heeft momenteel 101 leden, terwijl de Groenen/Europese Vrije Alliantie (Verts/ALE) 72 leden heeft. De Europese Conservatieven en Hervormers (ECR) en de Fractie Identiteit en Democratie (ID) en Links (GUE/NGL) zijn ook vertegenwoordigd in het Parlement.
De zetelverdeling na de verkiezingen in juni valt nog te bezien. Samen zullen het nieuwe Europees Parlement en de Europese Commissie belangrijke beslissingen nemen en het kader bepalen voor het economisch beleid van de EU in de komende zittingsperiode. Daarom is het de moeite waard om eens te kijken naar de huidige Eurobarometer van het Europees Parlement, die in de aanloop naar de Europese verkiezingen opiniepeilingen verzamelt over tal van onderwerpen in alle lidstaten.
Topkandidaten
Bij de Europese verkiezingen kiezen de kiezers niet alleen voor een partij, maar ook voor de belangrijkste kandidaat. De Duitse partijen stellen de volgende kandidaten voor de komende Europese verkiezingen voor:
- CDU - Ursula von der Leyen
- CSU - Manfred Weber
- SPD - Katarina Barley
- FDP - Marie-Agnes Strack-Zimmermann
- De Groenen - Terry Reintke
- AfD - Maximilian Krah
- Links - Carola Rackete en Martin Schirdewan
- Alliantie Sahra Wagenknecht - Fabio di Masi en Thomas Geisel
- Vrije Kiezers - Christine Singer
Het Nederlandse partijenlandschap heeft de volgende topkandidaten:
- GroenLinks en PvdA - Bas Eickhout
- D66 - Gerben-Jan Gerbrandy
- NSC - Dirk Gotink
- CDA - Tom Berendsen
- PVV - Sebastiaan Stöteler
- FVD - Ralf Dekker
- VVD - Malik Azmani
Ursula von der Leyen, de huidige voorzitter van de Commissie en de belangrijkste kandidaat van de CDU, is favoriet voor haar huidige functie. Er is echter controverse over het feit dat ze zich niet verkiesbaar stelt als parlementslid. Haar belangrijkste rivaal is Nicolas Schmit, een S&D-politicus uit Luxemburg. De Nederlander Bas Eickhout is ook de Europese hoofdkandidaat. Hij komt op voor de partijfamilie Groenen/Vrije Europese Alliantie.
Tekst: Vivien Caesar
Related News
