Wekenlang lekte er niets uit. Als een geheim genootschap broedden de SPD, de Groenen en de FDP op hun plannen voor de volgende federale regering. Nu hebben zij hun plannen gepresenteerd in Berlijn. Een eerste overzicht.
Waar in Nederland de beoogde coalitiepartijen zich nog buigen over een regeerakkoord, zijn in Duitsland de onderhandelingen na zeventig dagen voorbij. Tot het einde toe discussieerden de coalitiepartners over klimaatbescherming, financiën en de verdeling van de ministeries, totdat ze op 24 november het regeerakkoord presenteerden. De coalitiepartners willen fundamentele hervormingen doorvoeren op belangrijke thema’s.
Voor vrijheid, rechtvaardigheid en duurzaamheid
Het motto van de nieuwe regering loopt als een rode draad door de overeenkomst. De schuldenrem zal vanaf 2023 weer in acht worden genomen; in ruil daarvoor zal de regering federale agentschappen en ondernemingen, zoals de investeringsbank Kreditanstalt für Wiederaufbau (KfW), toestemming geven om schulden aan te gaan. FDP lijstrekker Christian Lindner zei dat het de bedoeling is "particulier kapitaal vrij te maken" voor het koolstofarm maken van de economie en de modernisering van de staat.
Digitalisering voor de infrastructuur en voor Duitsland zelf
Duitsland werd lang beschouwd als een achterblijver op het gebied van digitalisering. Nu wil de grootste economie van Europa echter een inhaalslag maken. Digitalisering wordt alleen al op de 177 bladzijden van het regeerakkoord 63 keer genoemd en speelt een centrale rol in alle belangrijke onderwerpen. Vooral in de vermindering van de bureaucratie en de versnelling van de plannings- en goedkeuringsprocedures. Maar ook op het gebied van mobiliteit, gezondheid, bouwprojecten en de energie-industrie, in het onderwijs en bij de overheid worden uitgebreide middelen beschikbaar gesteld voor interfaces en gezamenlijk gebruik van gegevens en evaluatie.
De FDP zal het ministerie van Verkeer en Digitalisering overnemen en een nieuwe CO2-gerelateerde voertuigbelasting en vrachtwagentol invoeren. De nieuwe minister zal ook een nieuw landelijk vervoersinfrastructuur- en mobiliteitsplan 2040 opstellen, dat zich meer op het onderhoud van wegen toespitst dan op uitbreiding. De infrastructuureenheden van de Duitse spoorwegen (Deutsche Bahn: DB Netz, DB Station und Service) zullen binnen het concern worden samengevoegd tot een nieuwe infrastructuurafdeling, gericht op openbare dienstverlening. Vervoersbedrijven en mobiliteitsaanbieders in het openbaar vervoer moeten real-time gegevens verstrekken om intermodale mobiliteit te bevorderen en uniforme boekings- en betalingssystemen in te voeren.
Klimaat en energie in één superministerie
Klimaat wordt 198 keer genoemd en is ook een overlappend thema dat Robert Habeck van de Groene Partij naar verwachting voor zijn rekening zal nemen in een superministerie. Dit superministerie bestaat uit klimaat, economie en energie. De coalitie wil de onlangs gewijzigde klimaatbeschermingswet in 2022 opnieuw hervormen. Daarbij willen ze meteen een klimaatbeschermingsprogramma lanceren met alle nodige wetten, verordeningen en maatregelen. De uitfasering van steenkool zal nu worden vervroegd tot 2030. Met zijn klimaat- en energiebeleid wil Habeck ervoor zorgen dat Duitsland bijdraagt aan het bereiken van het 1,5 gradendoel volgens het klimaatakkoord van Parijs.
Om de expansie van hernieuwbare energiebronnen te versnellen, wil hij de vergunningslast verminderen. Bovendien moet in de toekomst een beroep worden gedaan op externe partners en projectaanbieders voor goedkeuringsprocedures, bijvoorbeeld bij de repowering van windturbines of de uitbreiding van burgerstroomprojecten. Een update van de nationale waterstofstrategie moet ervoor zorgen dat tegen 2030 een elektrolysecapaciteit van ongeveer 10 gigawatt wordt gecreëerd.
Hervorming van de gezondheidszorg en gedeeltelijke legalisering van cannabis
Binnenkort zijn het niet langer de artsen en hun patiënten die heen en weer bewegen, maar zijn het vooral hun gegevens. Dat is althans wat de coalitie nu wil invoeren met het elektronisch patiëntendossier en het elektronisch recept (E-Rezept), met behoud van een opt-out mogelijkheid voor patiënten. De coalitiepartners willen de documentatietaken digitaliseren en zowel de zorg als ziekenhuisplanning en -financiering hervormen.
Bovendien zal een toekomstige SPD-minister van Volksgezondheid de preventie versterken en een volledig verbod op reclame voor nicotine, alcohol en cannabis afdwingen. Gecontroleerde cannabisdistributie wordt echter via vergunde verkooppunten mogelijk gemaakt, iets waar vooral de partijjeugd al decennia lang om vraagt. Drugscontrolemodellen en schadebeperkende maatregelen moeten het illegale drugsgebruik beperken.
Welke partijleden spelen mee?
Er is geen duidelijk antwoord op de vraag wiens handtekening het regeerakkoord bepaalt, of de Groenen, de FDP of de SPD meer hebben geprevaleerd. Nu hebben de partijen het laatste woord over wat er in de komende tien dagen moet gebeuren. Op de persconferentie op 24 november in Berlijn werd veel gesproken over verantwoordelijkheid, vertrouwen en respect, maar ook over nederigheid en moed ten overstaan van de grote uitdagingen. Het maatschappelijk middenveld, het bedrijfsleven en de nieuwe regering hebben geen andere keuze dan de toekomst van Duitsland moedig en gezamenlijk vorm te geven. Vermoedelijk had de toekomstige kanselier Scholz gelijk toen hij zei: "Hier groeit samen, wat samen past."
Tekst: Christian Gasche
Related News
